08/10/2021

Imperio, kiu ne ĉesas …  - Serge HALIMI

USONO neniam restas longtempe humila. Monaton post sia afgana malvenko, la imperia ordo restariĝis. La vangofrapo, kiun Vaŝingtono ĵus donis al Parizo, atestas pri tio. Ĉu monaton ? Eĉ ne. Apenaŭ la talibanoj ekokupis la kabulan flughavenon, la novkonservativuloj jam revenis el siaj kavernoj. Ĉu la Okcidento “perdis Afganujon” ? Do necesas ke ĝi certigu sian ĉeeston ĉie aliloke por komprenigi al siaj strategiaj rivaloj, precipe Ĉinujo kaj Ruslando, ke ĝi ne hezitos antaŭ la venonta batalo. “La milito (...)

https://eo.mondediplo.com/article2958.html

Ilo kiu akcelis la financismigon de la ekonomio - Frédéric LEMAIRE

La retoriko pri la ŝuldo emas prunti siajn terminojn el la manlibroj pri moralo. Unuflanke la malvirto, asociita kun la pruntopreno ; aliflanke la virto, la ŝparado. La kreditoro tiel helpas sian proksimulon ; la ŝuldanto pentofaras per pagado de siaj pekoj. Tiu fabelo belas, sed ĝi paŝas surkape. La horo sendube venis por remeti ĝin sur la piedojn. JAM de kelkaj jaroj, grandaj landoj kiaj Francujo aŭ Germanujo sukcesas enŝuldiĝi je negativaj interezokvotoj. Per aliaj vortoj, ili gajnas monon per (...)

https://eo.mondediplo.com/article2959.html

En Kabulo kaj Kandaharo, for de la kameraoj - MIELCAREK-Romain

Apogataj de la malagnosko fare de la afgana registaro kaj de la usonanoj, la talibanoj kondukis fulman militon. Delokitaj kaj mutilitaj, civiluloj pagas altan prezon por la milito. En la unuaj tagoj de Aŭgusto, Kabulo estis en nepriskribebla ĥaoso. En Shahr-e-Naw, unu el la parkoj de la urbo, amasiĝis delokitoj el la nordaj provincoj, elpelitaj de la antaŭenirantaj talibanoj. "Se vi ne povas helpi, kion do vi faras ĉi tie ?", demandas fraŭlino kun okuloj brilantaj kolere malantaŭ la malpeza (...)

https://eo.mondediplo.com/article2956.html

Dume, Francio enŝlimiĝas en Sahelo - Marc-Antoine PÉROUSE de MONTCLOS

Kvankam Malio ne similas Afganion, ankaŭ Francio elektis la malcedemon de "ĉio por sekureco". Sed la lokaj registaroj traktas kun ĝihadistoj. " La milito por liberigo de Malio estas finita. Ĝi estas gajnita", asertis S-ro Jean-Yves Le Drian la 20-an de marto 2014, dek kvar monatojn post la lanĉo de "operaco Serval" . La ago de la Franca armeo, plu diris la Franca ministro pri defendo, ebligis al tiu lando retrovi sian suverenecon, siajn demokratiajn instituciojn, okazigi balotadon, kaj (...)

https://eo.mondediplo.com/article2952.html

Diplomatia aktiveco de Teherano ĝis Pekino - Georges LEFEUVRE

Pakistano, Barato, Irano, Ĉinujo, Ruslando … kiuj kelkfoje havas malsamajn interesojn, ĉiuj agadas por starigo de registaro de nacia unueco. “Se iu diras la veron, donu al li ĉevalon, li bezonos ĝin por fuĝi”, diras afgana proverbo. Kiam la usona prezidanto Joseph Biden anoncis, la 14-an de Aprilo 2021, la retiriĝon de ĉiuj usonaj trupoj el Afganujo, li uzis tonon iomete ĉagrenitan parolante pri la interkonsento de Dohao, subskribita en Februaro de 2020 : “Tio certe ne estas tio, kion mi mem estus (...)

https://eo.mondediplo.com/article2955.html

https://eo.mondediplo.com/

23/09/2021

La enhavlisto de la oktobra kajero:

195 ... Du-monatplena agado en Togolando pri kulturoj kaj lingvoj

197 ... Afriko brilas: Protokolo de la kunsido inter AK kaj esperantistoj el DR Kongo

198 ... Landa agado: Israelaj esperantistoj inaŭguris novan sidejon de ELI

199 ... Eventoj: Impresoj pri la Somera Esperanto-Studado 2021

199 ... Oficiala Informilo

200 ... Mia unua ĉeesta kongreso: la Itala Kongreso en Asizo 2021

202 ... Universala Kongreso: UEA invitas prelegi en la 75-a IKU-sesio Kongreso en Montrealo

203 ... Esperanto en universitatoj: Javier Alcalde gastprofesoro ĉe EHESS

204 ... Ivan Archer – komponisto

207 ... Eventoj: Multkultura Vilaĝo Esperanto dum POL’and’ROCK- Festivalo 2021

208 ... Belartaj Konkursoj: Alvoko al partopreno en la 73-a okazigo de UEA, en 2022

209 ... Rezultoj de la Belartaj Konkursoj 2021­

210 ... Laste Aperis

211 ... Eventoj: Praktikado de la lingvo en Kvinpetalo

212 ... VEKI-2 kune kun ILEI-Simpozio kaj AMO-76

214 ... Forpasoj

215 ... Faka agado: Sep novaj arboj apud nia domo en Tokio

La 107-a UK

Montrealo — Kanado

6 — 13 de aŭgusto 2022

16/09/2021

La enhavlisto de la septembra kajero : 

171 ... Salutletero de Unesko

171 ... Kiam Unesko agnoskos la Internacian Tagon de Esperanto?

174 ... Unesko devas agnoski la Internacian Tagon de Esperanto pro 11 faktoj

176 ... La Amsterdama Katedro kaj la scienca Virtuala Kongreso

178 ... Virtuala Kongreso: Premio Deguĉi 2021 al Stefan MacGill

179 ... 14 elstaraj agantoj diplomitaj dum la 2-a VK

180 ... Kiu estas Walter Poppeck en la Korea Esperantisto?

181 ... Faka agado: Unua diplomo pri „Elstara Lingvoservo en Hospitalo“ transdonita

182 ... La Kongresa Temo de la 2-a VK

183 ... Virtuala Kongreso: Enkonduko al la Kongresa Temo

185 ... Afriko brilas: Vizitoj al kluboj de Esperanto en Burundo

186 ... UEA: UEA survoje al financa resanigo

187 ... Oficiala Informilo

188 ... Landa agado: Jules Verne kaj Esperanto en Nantes

189 ... Esperanto en universitatoj: Du junaj esploristoj ricevis stipendiojn Marjorie Boulton

190 ... Afriko brilas: Ek al la 8-a Afrika Kongreso!

191 ... Virtuala Kongreso | Opinio: Post la Kongreso

191 ... Forpasoj

La 107-a UK

Montrealo — Kanado

6 — 13 de aŭgusto 2022

28/07/2021

La 94-a Kongreso de Sennacieca Asocio Tutmonda (SAT) okazinte perinterrete de la 23‑a ĝis la 26‑a de julio 2021 :

• konfirmas la daŭrantan sindediĉon de SAT al la emancipaj celoj, kiuj motivis ĝian fondon antaŭ cent jaroj ;
• konstatas, ke kapitalismo kaj naciismo, foje eĉ faŝismo, plu grave baras la vojon al solvo de la problemoj ligitaj al klimatŝanĝiĝo, kiujn frontas la homaro ;
• bonvenigas la progreson de la scienco kaj la ektrovon de vakcino kontraŭ KOVIM-19, kaj postulas, ke la vakcinoj estu distribuataj juste tra la mondo, kaj ke la farmaciaj kompanioj ĉesu profiti de la katastrofo ;
• tiucele postulas senpatentigon de la vakcinoj, tiel ke ili povu esti libere produktitaj far la popoloj mem ;
• alvokas ĉiujn partiojn en la konflikto isreala-palestina sin deteni de teritoriaj aneksoj kaj militaj agoj, kiuj malproksimigas akordiĝon de la konfliktantaj grupoj ;
• apogas la lukton de la popolo de Okcidenta Saharo kontraŭ la okupacio fare de Maroko kaj deziras la tujan liberiĝon de tiu, kiu estas nomata la lasta kolonio de Afriko, kaj alvokas al reamikiĝo inter ambaŭ popoloj ;
• solidariĝas kun la lukto de la sindikato Kannama en Japanio por laboristaj rajtoj kaj kontraŭ ŝtata subpremo de sindikataj agadoj, kaj apogas ĝian strebon konstrui tendencon por laboristaj sindikatoj laŭindustriaj ;
• kondamnas strebojn de la registaroj en Hungario kaj Pollando, kiuj celas diskriminacie limigi la bazajn civilajn rajtojn, precipe tiujn de gejoj, lesboj, ambaŭseksemuloj kaj transgenruloj (GLAT).

https://satesperanto.org/spip.php?article4902

Salutmesaĝo de Mireille Grosjean :

https://satesperanto.org/spip.php?article4901

Jutubkanalo de la Kongreso :

https://www.youtube.com/channel/UC-SM4mLBqWDFIfNGQlJJtsw

14/07/2021

Ĉu heliĝo de la politika vetero en Francujo ? - Serge HALIMI

ĈU LA venontaj dek monatoj de la franca politika vivo okazos sub lavango da diversaj eventoj kapablaj nutri panikon pri sekureco kaj da dramaj ordonoj “bari” ekstreman dekstron subtenatan de tiu etoso de timo ? Tia sinsekvo ne estas fatale nepra. La prezidant-elekto en 2022 ne estas plu decidita antaŭe. Ĝiaj du supozeblaj fin-kandidatoj, s-ino Marine Le Pen kaj s-ro Emmanuel Macron, efektive malfortiĝis en la ĵus okazintaj regionaj balotoj. La gigantaj prognozaj eraroj de la enketistoj devus (...)

https://eo.mondediplo.com/article2938.html

De MAO Zedong ĝis XI Jinping, partio por la nacia renoviĝo - Jean-Louis ROCCA

Mondo disigas la Ĉinan Komunistan Partion kreitan de manpleno da membroj la 23-an de Julio 1921 – antaŭ ol ekgvidata de MAO Zedong en 1934 – kaj tiu de s-ro XI Jinping, kies nombro de membroj superas la loĝantaron de Germanujo. Ekde sia komenco la Partio montris eksterordinaran fleksiĝemon kaj tamen tenas konstantan celon : retrovi la grandecon de Ĉinujo. LAŬ SIA konstitucio, “la Popolrespubliko Ĉinujo estas socialisma ŝtato (…) gvidata de la laborista klaso kaj bazita sur la alianco de la laboristoj (...)

https://eo.mondediplo.com/article2940.html

Istanbulo, spegulo de fendiĝinta araba mondo - Killian COGAN

Ekde 2011, multaj arabaj diasporoj trovas rifuĝon en Turkio. Oponantoj de siaj registaroj, kelkaj el iliaj anoj ĝuas relativan politikan liberecon tie. Aliaj estas allogataj de la promeso de ekonomia modelo kiu restas unu el la plej sukcesaj en la suda kaj orienta Mediteraneo. Sed en tempo de strategia reenfokusiĝo fare de Ankaro, la estonteco de ĉi tiuj komunumoj restas fragila. Mahmud Darwish, Naguib Mahfouz, Nizar Kabbani : la klasikaĵoj de la arabaj literaturo kaj poezio plenigas la (...)

https://eo.mondediplo.com/article2935.html

Kio restas de la komunismo en Ĉinujo ? - Jérôme DOYON

Hieraŭ abomenataj, la kapitalistoj estas varme akceptataj en la Ĉina Komunista Partio. Kondiĉe ke ili respektu certajn kondiĉojn, kaj ke ili montru fidelon al organizaĵo, kiu nun havas pli da kadruloj ol da laboristoj. ĈU LA Ĉina Komunista Partio (ĈKP), dum ĝi festas siajn 100 jarojn, fariĝis kapitalista ? Kvardek jaroj post la reformoj de ekonomia liberaligo lanĉita de DENG Xiaoping, pli ol 800 milionoj da homoj eliris el malriĉeco, kaj la ŝtata partio troviĝas nun ĉekape de la dua plej granda (...)

https://eo.mondediplo.com/article2939.html

La atlantika alianco kampanjas en Azio - Martine BULARD

En tribuno rete publikigita de “La dimanĉa gazeto”, la 7-an de Majo 2021, la ambasadoroj de Aŭstralio kaj de Barato en Francujo gratulis la prezidanton Emmanuel Macron ĉar li aliĝis al la “hindia-pacifika akso” kaj faris komunajn militajn ekzercojn kun iliaj landoj same kiel Japanujo kaj Usono. Sed la konturoj de tiu alianco restas malklaraj, kaj ĉiu tie sekvas siajn proprajn celojn. KION FRANCUJO do faros en tio ? Laŭ la subadmiralo Jean-Mathieu Rey, kiu komandis la francan armeon de Azio-Pacifiko, (...)

https://eo.mondediplo.com/article2933.html 

https://eo.mondediplo.com/